NIE dla klimatycznej katastrofy

Szanowny Panie Premierze,
Polska będzie w grudniu tego roku gospodarzem najważniejszego wydarzenia światowej polityki klimatycznej ostatnich lat - 24. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych (COP24) w sprawie zmian klimatu. Wynik negocjacji w Katowicach będzie miał ogromny wpływ na nasze szanse powstrzymania katastrofy klimatycznej.

Dlatego apelujemy, żeby polski rząd dołożył wszelkich starań, aby Szczyt Klimatyczny (COP24) zakończył się sukcesem. Jest to niezwykle istotne w świetle wniosków zawartych w specjalnym raporcie Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) na temat skutków globalnego ocieplenia o 1,5°C, który jest najważniejszym naukowym dokumentem obecnej dekady. Tylko natychmiastowe działania zapewnią powstrzymanie wzrostu średniej, globalnej temperatury na poziomie do 1,5°C.

Już teraz doświadczamy negatywnych skutków zmiany klimatu. Z roku na rok niebezpiecznie wzrasta częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i ich siła. Jednak zagrożenie stanowią nie tylko długotrwałe fale upałów, nawałnice, huragany, powodzie błyskawiczne czy susze. W niezwykle szybkim tempie rozprzestrzeniają się także choroby zakaźne przenoszone m.in. przez owady, takie jak borelioza czy wirus Zachodniego Nilu. Naukowcy z całego świata ostrzegają, że jeśli nie zatrzymamy wzrostu średniej temperatury globalnej na poziomie 1,5°C, to straty będą dramatyczne. Ucierpią miliony ludzi, bezpośrednio odczuwając skutki zmiany klimatu w postaci chorób, niedożywienia czy przedwczesnych zgonów.

Czołowy światowy organ naukowy IPCC potwierdził, że średnia temperatura globalna jest już o 1°C wyższa od poziomu przedindustrialnego. Jeśli emisje gazów cieplarnianych nie zostaną gwałtownie zredukowane, to przekroczy ona „bezpieczny” poziom 1,5°C już w 2040 roku. Mamy coraz mniej czasu, by zapobiec klimatycznej katastrofie. Dlatego z rosnącym niepokojem obserwujemy brak konstruktywnego i progresywnego podejścia polskiego rządu do unijnej i krajowej polityki klimatycznej. Oczekujemy polityki, której podstawą jest troska o bezpieczeństwo i zdrowie obywateli – mającej na względzie dobro obecnego i przyszłych pokoleń.

Wyrażamy jednocześnie najgłębsze zaniepokojenie ograniczaniem aktywności społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych w trakcie szczytu klimatycznego, wynikającym z przepisów tzw. spec ustawy w sprawie organizacji COP24 . Tradycją szczytów klimatycznych jest szeroki udział przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego ze wszystkich krajów świata. Takie działania są przejawem wyrażania troski o środowisko, w którym żyjemy. Są nieodłącznie związane z prawem każdego człowieka do wyrażania opinii i zgodne z przyjętą przez Polskę konwencją z Aarhus. Mogą przyczynić się do sukcesu COP24, ponieważ wpływają na ducha i przebieg negocjacji.

Członkowie rządu, biorący na siebie ogromną odpowiedzialność związaną z wypracowywaniem polskiej polityki klimatycznej, powinni uważnie wsłuchiwać się w oczekiwania szerokich grup społecznych i dokonać przełomowych, systemowych zmian. Dlatego wzywamy do tego, by przed szczytem w Katowicach został przedstawiony długoterminowy program sprawiedliwej transformacji regionów górniczych i sektora energetycznego, uzgodniony z lokalnymi społecznościami. Niezbędne jest jak najszybsze odejście od węgla, które umożliwi realizację celu 1,5°C. Domagamy się również szybkiego stworzenia pakietu instrumentów prawnych i ekonomicznych wspierających rozwój rozproszonej energetyki obywatelskiej bazującej na źródłach odnawialnych oraz zeroemisyjnego transportu, w tym przede wszystkim transportu publicznego. Wzywamy do zwiększenia efektywności energetycznej oraz poprawy jakości powietrza. Przede wszystkim jednak oczekujemy deklaracji znacznego zwiększenia redukcji CO2 w kraju oraz wezwania innych państw do zwiększenia wysiłków w tym zakresie, któremu towarzyszyć będzie oferta wsparcia działań w krajach najsłabiej rozwiniętych. Taka postawa rządu i Prezydencji podniosłaby prestiż Polski na arenie międzynarodowej oraz przyniosłaby realne korzyści dla naszej gospodarki, społeczeństwa i środowiska.