2023-04-06 11:00:15 +0200
Do: Ministerstwo Zdrowia
Petycja ws. wprowadzenia refundacji leków na ADHD dla dorosłych
Uwaga! Petycja została złożona w Ministerstwie Zdrowia 10 listopada 2022 roku i otrzymała odpowiedź: https://www.gov.pl/web/zdrowie/petycja-z-10-listopada-2022-r-w-sprawie-adhd
(MZ nie zamierza nic w tej sprawie robić i utrzymuje, że nie ma wpływu na to, jakie leki są refundowane i zależy to tylko od producentów leku).
Dlaczego ta sprawa jest ważna?
Celem tej petycji składanej w interesie publicznym jest zwrócenie uwagi Ministerstwa Zdrowia na problem osób dorosłych z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z brakiem koncentracji uwagi (dalej “ADHD”). Ponadto niniejszą petycją wnosimy o wprowadzenie refundacji odpowiednich leków (wymienionych w treści petycji) dla osób dorosłych, tak, jak ma to miejsce w przypadku osób nieletnich.
ADHD jest atypowym wariantem neurorozwojowym o nieznanych przyczynach, co oznacza, że jego objawy są skutkiem tego, że mózg rozwijał się w sposób odmienny w okresie prenatalnym lub w okresie wczesnego dzieciństwa. Wbrew powszechnemu mitowi, nie występuje wyłącznie u dzieci. Według najnowszych badań, z ADHD może żyć nawet 9% dorosłych. Osoby z ADHD mają realne i znaczące problemy z funkcjami wykonawczymi niezależnie od wieku.
Osoby z ADHD mają trudności ze skupieniem się i utrzymaniem uwagi, a także z motywacją, organizacją, pamięcią i planowaniem. Często bywają niecierpliwe, impulsywne, bardzo wrażliwe na bodźce z otoczenia oraz zdolne do silnych i trudnych do opanowania reakcji emocjonalnych.
Choć większość osób z ADHD posiada również objawy w sferze ruchowej (takie jak niemożność pozostania w bezruchu, niepokój ruchowy, wzmożone drobne ruchy kończyn), to nie wszyscy doświadczają znaczącej nadpobudliwości ruchowej. Utrudnia to znacznie diagnozę - niektórzy specjaliści szacują że nawet 3/4 osób dorosłych z ADHD nie wie o swojej neuroatypowości.
Nieleczone ADHD niemal zawsze prowadzi do kolejnych problemów, w tym zdrowotnych. Osobom z nieleczonym ADHD dwukrotnie trudniej znaleźć pracę niż osobom neurotypowym. Mają o prawie połowę wyższe ryzyko wypadku drogowego. Aż 80% dorosłych z nieleczonym ADHD ma co najmniej jedno inne zaburzenie psychiatryczne, dominują tu zaburzenia lękowe i depresyjne, którym można by było zapobiec oferując leczenie. Osoby te często mają niskie poczucie własnej wartości. Problemy te często prowadzą do wytworzenia się u nich złych nawyków, uzależnień, ryzykownego zachowania czy konfliktów z prawem.
Rozwój powikłań może zahamować terapia farmakologiczna. Leki - stymulanty dopaminergiczne - są najskuteczniejszą formą leczenia ADHD, ponieważ dzięki zwiększeniu ilości dopaminy i noradrenaliny, których poziom w mózgach osób z ADHD jest zaniżony, wzmacniają funkcje wykonawcze tych osób, znacznie niwelując objawy i ułatwiając naukę, pracę i zdolność do funkcjonowania w społeczeństwie.
Leki na ADHD są niezwykle skuteczne. Statystycznie objawy całkowicie ustępują u między 45% a 20% osób poddanych farmakoterapii. Dla porównania w leczeniu depresji sertraliną zaledwie 8-6% pacjentów uzyskuje ten efekt. W prewencji zawału serca statynami ok. 1%, a przy leczeniu aspiryną 0.2% pacjentów uzyskuje efekt. Konkludując farmakoterapia ADHD jest bardzo efektywna, więc refundacja leczenia przyniosłaby duże korzyści w jakości życia pacjentów.
Niestety, obecnie na refundację leków umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie i normalne życie, liczyć mogą jedynie osoby niepełnoletnie. Państwo polskie przestaje się dokładać do leczenia w momencie, gdy osoba z ADHD kończy 18 lat.
Leki na ADHD są bardzo drogie. Przykładowo koszt zakupienia opakowań Medikinetu, wystarczającego na miesiąc, potrafi wynieść nawet 350 złotych. To potężny cios finansowy dla studentów, ale także po prostu dla osób pracujących o przeciętnych dochodach. Dużym problemem jest to zwłaszcza teraz, gdy ceny podstawowych produktów oraz wynajmu mieszkań gwałtownie rosną.
Dodatkowo warto zauważyć, że refundacja leków na ADHD dla osób dorosłych - a co za tym idzie większa ich dostępność - oszczędzi państwu koszty, które wygenerowałoby w przyszłości leczenie powikłań, tak często występujących przy nieleczonym ADHD. Dla przykładu, stosowanie leków na ADHD może zmniejszyć ryzyko urazowego uszkodzenia mózgu nawet o 70%.
Zapobieganie jest tańsze i efektywniejsze niż leczenie. Przeprowadzone badania i szacunki w Izraelu wykazują, że koszt naprawy skutków nieleczonego ADHD - takich jak częstszy udział w wypadkach czy przestępstwach - ponad siedem razy bardziej obciąża budżet państwa niż ewentualny koszt całkowitego opłacenia potrzebnych leków. Biorąc pod uwagę wysoką skuteczność leczenia ADHD, wprowadzenie refundacji dla dorosłych niemal na pewno pozwoli państwu zaoszczędzić środki finansowe.
Ponadto, obecne wąskie warunki refundacji wpływają także na niską dostępność leku. Aktualnie przykładowo Medikinet jest dostępny w kilkunastu procentach aptek w Polsce, głównie w dużych miastach. Wprowadzenie refundacji leku dla dorosłych spowodowałoby, że byłby on bardziej dostępny.
Z tych wszystkich powodów składamy petycję o wprowadzenie refundacji leków na ADHD - tj. Atomoksetyna - Konaten (10, 18, 25, 40, 60, 80, 100 mg); Auroxetyn (10, 18, 25, 40 mg); Atomoxetine NeuroPharma (10, 18, 25, 40, 60, 80, 100 mg); Atomoksetine Medice (10, 18, 25, 40, 60, 80, 100 mg); Metylofenidat - Concerta (18, 36 mg), Medikinet (5, 10, 20 mg), Medikinet CR (5, 10, 20, 30, 40, 50, 60 mg); Lisdexamfetamini dimesilas - Elvanse (30, 50, 70 mg) - dla osób dorosłych.
Źródła, na których się opieraliśmy przy tworzeniu tej petycji:
Sposób dostarczania
Apel i podpisy zostaną złożone jako załącznik do oficjalnej petycji skierowanej do Ministerstwa Zdrowia w dniu 10.11.2022 r.