Ulice dla Kobiet. Apel o upamiętnienie kobiet w nazwach warszawskich ulic

Szanowne Radne, Szanowni Radni,

Apelujemy do Rady Miasta Stołecznego Warszawy, aby z okazji Roku Praw Kobiet – stulecia uzyskania przez kobiety praw wyborczych – upamiętniła kobiety zasłużone dla odbudowy państwa polskiego, jak i dla samej Warszawy, nadając ulicom, skwerom, placom ich nazwiska.

W Warszawie zaledwie 170 spośród 5471 obiektów miejskich nosi nazwę na cześć kobiet To niewiele ponad 3 procent! Z tej liczby zaś tylko 110 nazw odnosi się do postaci historycznych.

Tymczasem kobiety wniosły niekwestionowany wkład w walkę o niepodległość i odbudowę państwa polskiego. Pierwsze emancypantki, legionistki, posłanki, lekarki, architektki, nauczycielki, siłaczki przełomu wieków zasługują na upamiętnienie w przestrzeni publicznej. To one utorowały nam drogę. To ich konsekwencji, determinacji i niezłomności zawdzięczamy fakt, że kobiety mogą się dziś uczyć, studiować, pracować.

Cieszymy się z przyjętego przez Radę m.st. Warszawy stanowiska (nr 56/2017), aby „kobiety godnie upamiętniono w nazewnictwie miejskim”, a „ich dokonania i zasługi odzwierciedlone zostały równomiernie w procedurze nazewniczej naszego miasta” w 2018 roku i latach następnych.

Dlatego apelujemy do Rady Miasta Stołecznego Warszawy o uhonorowanie:

Gabrieli Balickiej – jednej z pierwszych polskich posłanek w Sejmie Ustawodawczym oraz kolejnych kadencji (1919-1935).

Kazimiery Bujwidowej – działaczki społecznej, niestrudzenie walczącej o dostęp kobiet do studiów wyższych, założycielki pierwszego na ziemiach polskim gimnazjum dla dziewcząt.

Zofii Daszyńskiej-Golińskiej – profesorki ekonomii, wykładowczyni Uniwersytetu Latającego i Wolnej Wszechnicy Polskiej, senatorki w latach 1928-1930 z listy BBWR.

Marii Dulębianki – malarki, walczącej o polityczne równouprawnienie kobiet. W 1908 roku jako pierwsza kobieta na ziemiach polskich postanowiła ubiegać się o mandat poselski, kandydując do Sejmu Krajowego we Lwowie.

Jadwigi Dziubińskiej – posłanki na Sejm Ustawodawczy (1919–1922), działaczki PSL „Wyzwolenie”, działaczki oświatowej, autorki nowatorskich programów pedagogicznych.

Wandy Gertz – major Wojska Polskiego, walczyła w szeregach I Brygady Legionów Polskich. Podczas wojny polsko-bolszewickiej służyła jako zastępczyni dowódcy Ochotniczej Legii Kobiecej. Podczas okupacji organizatorka i komendantka oddziału AK „Dysk” (Dywersja i Sabotaż Kobiet), walczyła w powstaniu warszawskim.

Ireny Krzywickiej – pisarki, publicystki, propagatorki świadomego macierzyństwa, antykoncepcji i edukacji seksualnej.

Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit – publicystki, działaczki na rzecz równouprawnienia kobiet. Współorganizatorka trójzaborowych zjazdów kobiet, założycielka Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich. Walczyła o prawa polityczne dla kobiet – o „uzyskanie powszechnego, równego prawa wyborczego bez różnicy płci, narodowości i wyznań, przy bezpośrednim i tajnym głosowaniu”.

Zofii Kuratowskiej – lekarki, działaczki „Solidarności”, senatorki w latach 1989-1997, współzałożycielki ROAD i Unii Wolności, wicemarszałkini Senatu, pionierki w badaniach i walce z AIDS w Polsce.

Haliny Mikołajskiej – aktorki i reżyserki, członkini Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, współzałożycielki Towarzystwa Kursów Naukowych.

Zofii Moraczewskiej – nauczycielki, działaczki społecznej związanej z lewicą, posłanki na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) i Sejm III kadencji w II Rzeczpospolitej (1930–1935).

Anny Piaseckiej – nauczycielki i działaczki społeczno-oświatowej, posłanki na Sejm Ustawodawczy (1919–1922).

Aleksandry Piłsudskiej – działaczki niepodległościowej, uczestniczki wielu akcji bojowych na początku XX wieku, w czasie I wojny światowej była członkinią oddziału wywiadowczo-kurierskiego I Brygady Legionów Polskich. Komendantka kurierek legionowych, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej, zabiegała o prawa wyborcze dla kobiet.

Haliny Skibniewskiej – architektki i urbanistki, absolwentki Politechniki Warszawskiej, a później profesorki tej uczelni, autorki projektów osiedla Sady Żoliborskie i Szwoleżerów.

Zofii Sokolnickiej – działaczki społeczno-oświatowej, posłanki na Sejm Ustawodawczy i Sejm I kadencji II RP (1922–1927).

Anieli Steinsbergowej – jednej z pierwszy adwokatek, która była obrończynią w procesach politycznych (m.in. Kazimierza Moczarskiego, Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego). W okresie okupacji współpracowniczka Żegoty, współzałożycielka Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR.

Franciszki Wilczkowiakowej – działaczki społecznej, posłanki na Sejm Ustawodawczy, wybranej z listy Narodowej Partii Robotniczej.

Stefanii Wilczyńskiej – wychowawczyni i pedagożki, zamordowanej w Treblince. Razem z Januszem Korczakiem założyła i prowadziła Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie przy ul. Krochmalnej (1912–1942), przeniesiony później do warszawskiego Getta. Dom słynął z nowatorskich metod pedagogicznych.