Wzywamy do wstrzymania planowanej na 2021 rok masowej wycinki drzew w Starym Gaju w Lublinie!
W ostatnich tygodniach wycięto setki drzew w Starym Gaju w Lublinie. Wycięto głównie ponad siedemdziesięcioletnie dęby szypułkowe. Według wypowiedzi pani Anny Sternik, p.o. rzecznika Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie, cytowanej w Dzienniku Wschodnim, w 2021 roku zaplanowano cięcia na powierzchni 50 hektarów drzewostanów, tj. 11% powierzchni lasu Stary Gaj. Nie zgadzamy się na tak dużą wycinkę w jednym z nielicznych prawdziwie zielonych terenów w tym mieście. Z uwagi na swoje położenie na terenie miasta Stary Gaj nie pełni jedynie funkcji gospodarczej (jak chciałyby to widzieć Lasy Państwowe), ale również zaspokaja istotne potrzeby społeczne, a jego fragmenty są cenne przyrodniczo.
Czego chcemy?
1. Żądamy wstrzymania planowanych na rok 2021 i kolejne lata wycinek w lasach Stary Gaj i Dąbrowa, powodujących usuwanie drzew na dużych powierzchniach (w tym wstrzymania tzw. „rębni gniazdowych”).
2. Domagamy się ograniczenia ilości cięć i innych prac leśnych (np. trzebieży, zupełnego usuwania martwego drewna, gałęzi itp.) oraz podjęcia rozmów z organizacjami ekologicznymi, Urzędem Miasta Lublin i innymi ruchami społecznymi na temat ustanowienia form ochrony najcenniejszych fragmentów lasu Stary Gaj (oddziały 177 i 178, najbardziej okazałe drzewa jako pomniki przyrody), w których gospodarka leśna będzie ograniczona do minimum.
3. Oczekujemy wzięcia odpowiedzialności za sposób prowadzenia gospodarki leśnej oraz zaspokajanie potrzeb społeczeństwa i ochronę walorów przyrodniczych w Starym Gaju przez władze Gminy Lublin, na której terenie znajduje się las. Domagamy się, aby Rada Miasta Lublin zwróciła się do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz nadleśnictwa Świdnik o trwałe ograniczenie wycinek na dużą skalę oraz podjęły z nimi rozmowy (przy udziale organizacji społecznych, ekologicznych itp.) prowadzące do kompleksowego i efektywnego opracowania skutecznych sposobów i zasad, w jaki realizowane będą funkcje społeczne i przyrodnicze Starego Gaju jako miejskiego lasu ochronnego.
4. Domagamy się uwzględnienia funkcji społecznych i przyrodniczych Starego Gaju oraz Dąbrowy w Planie Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Świdnik na lata 2021 - 2030.
Dlaczego ta sprawa jest ważna?
Stary Gaj jest praktycznie jedynym zielonym terenem w niedużej odległości od centrum miasta z tak dużymi walorami rekreacyjnymi i turystycznymi. Ze względu na bliskość aglomeracji miejskiej przypada mu funkcja lasu ochronnego, zaspokajającego ważne potrzeby społeczeństwa, jak również chroniącego środowisko przyrodnicze. Z uwagi na rosnącą świadomość mieszkańców oraz potrzebę bezpośredniego kontaktu z przyrodą, rola społeczna (rekreacyjno-wypoczynkowa, edukacyjna, poznawcza, terapeutyczna) lasów położonych na obrzeżach dużych miast jest obecnie znacznie większa niż dawniej. Należy wspomnieć również o walorach krajobrazowych lasów podmiejskich, jak również oczyszczaniu przez nie powietrza ze smogu. Stary Gaj można nazwać południowymi zielonymi płucami Lublina.
Coraz powszechniejsze jest przekonanie, że gospodarka leśna w tego typu kompleksach podmiejskich powinna w znacznie większym stopniu uwzględniać ich specyficzne, pozagospodarcze role. Zalecane jest zachowanie najstarszych drzew o charakterze biocenotycznym oraz utrzymanie w możliwie naturalnym stanie fragmentów lasu o cechach zbliżonych do typowych dla regionu pierwotnych formacji leśnych. Sugerowane jest utrzymanie drzewostanów wielopokoleniowych, o bogatym składzie gatunkowym, odnawiających się naturalnymi metodami - takich, jak np. las o cechach grądu i lasu świeżego rosnący w oddziałach 177 i 178 Starego Gaju. Istotne jest tworzenie w lasach miejskich pomników przyrody i lokalnych, małoobszarowych form ochrony przyrody.
Zaplanowane w najbliższym roku cięcia uczynią las nieatrakcyjnym miejscem, poranionym pustymi polanami zrębowymi po wycinkach. W ramach prowadzonych tzw. trzebieży w wielu miejscach Starego Gaju wycinane są najstarsze i najbardziej wartościowe drzewa, regularnie usuwane są wszelkie gałęzie i martwe drewno a las upodabnia się do plantacji. Tego typu prace leśne prowadzą do zmniejszenia bioróżnorodności Starego Gaju. Miejsca, w których prowadzone są prace leśne, będą odzyskiwać naturalny wygląd przez lata. Warto wspomnieć również rozjeżdżone ciężkim sprzętem ścieżki, tworzące głębokie koleiny, pozostające nie bez wpływu na system korzeniowy, rosnących przy tych ścieżkach drzew.
Pragniemy podkreślić, że Stary Gaj jest celem niezliczonej ilości spacerów, przejażdżek rowerowych i wycieczek pieszych mieszkańców Lublina, jak również innych okolicznych miejscowości. Ze Starego Gaju korzystają nie tylko mieszkańcy i mieszkanki przylegających dzielnic, lecz wszystkie osoby mieszkające w naszym mieście.
Dzisiejsza nauka, wiele mówi korzyściach zdrowotnych wynikających ze spacerów leśnych. Potrafimy nazwać związki, którymi przesiąknięte jest leśne powietrze i leśna gleba, wiemy jaki mają wpływ na zdrowie. Powszechna jest również wiedza na temat roli drzew w pochłanianiu CO2. Wiemy też, że stare, często dziuplaste i częściowo spróchniałe drzewa, drzewostany zróżnicowane wiekowo i gatunkowo, pozostawiane martwe drewno i gałęzie istotnie zwiększają bioróżnorodność i są niezbędnym elementem utrzymania zdrowego systemu leśnego, a także, że drzewa są coraz bardziej osłabione w wyniku zmian klimatycznych. Mimo tej powszechnie dostępnej wiedzy, prowadzone wycinki na dużą skalę, a w miejsce wyciętych drzew sadzi się równowiekowe, młode drzewka jednego lub dwóch gatunków, tworząc kolejne monokulturowe plantacje.
Obecna wycinka prowadzona była w bliskim sąsiedztwie rezerwatu Stasin powstałego w celu ochrony brzozy czarnej oraz licznych chronionych gatunków roślin. Walorami rezerwatu Nadleśnictwo chwali się na swojej stronie internetowej.
W Starym Gaju znajdują się dziesiątki drzew o rozmiarach pomników przyrody. W dniu 9 czerwca 2020 roku Towarzystwo dla Natury i Człowieka zwróciło się do Rady Miasta Lublin z wnioskiem o nadanie statusu pomnika przyrody 32 drzewom. Wniosek nadal czeka na rozpatrzenie.
